SIKB Jaarcongres 2023
Ondersteboven: De skyline van de bodem
Het Jaarcongres 2023 zet de bodem op zijn kop: het presenteert de skyline van de bodem.
Wie werkt in de bodem, met het water of een nieuwe archeologische archieflade opentrekt is gediend
met de beelden en de verhalen daarover. Net als de opdrachtgevers, de bestuurders en de politieke
vertegenwoordigers. Die beelden en verhalen kunnen de ondergrondse- en bovengrondse inrichting van
Nederland onderbouwen. Bij het SIKB Jaarcongres 2023 op 3 oktober komt de bodem boven.
Hoe rijk is het rijk onder onze voeten?
Water en bodem sturend voor de ruimtelijke inrichting van Nederland. Een mooi standpunt van het kabinet en een prachtig streven, uitgewerkt in uitgangspunten als ‘Niet afwentelen’ en ‘Minder afdekken, minder vergraven, niet verontreinigen'. Er zit nogal wat onder die uitgangspunten, dus hoe krijgt dat draagvlak in een klein land waarin de mens het liefst het landschap beheerst? Hoe creëert een bestuurder draagvlak voor een door bodem en water bepaald beleid, en met welke instrumenten? Met welke instrumenten?
Op het virtuele Jaarcongres van 10 maart 2022 ging onder andere Govert Geldof in op de kracht van verhalen. We gaan daarmee verder. Want beelden en verhalen zijn cruciaal voor het verkrijgen van begrip en draagvlak voor onze bodem. De geschiedenis van de mens is onlosmakelijk verbonden met de bodem en ondergrond. Wat hebben we daarvan geleerd, en wat kunnen we daarvan nog leren? Hoe rijk is het rijk onder onze voeten eigenlijk? Welke beelden en verhalen van wat zich onder onze voeten afspeelt, en heeft afgespeeld, zijn er en hoe kunnen we die inzetten voor een kwaliteitsvolle inrichting van Nederland?
Over water bestaan volop verhalen. Variërend van de befaamde tocht naar Chatham door Michiel de Ruyter en De Waterlinies tot de heldendaad van Hansje Brinker – we kennen ze allemaal. Er zijn musea als het Nederlands Watermuseum, het Maritiem Museum Rotterdam en het Watersnoodmuseum. Ook de archeologie kent haar verhalen en musea – al mag met die verhalen uit archeologisch onderzoek best wat meer worden gedaan, meent bijvoorbeeld de Raad voor Cultuur.
Voor verhalen over onze bodem moeten we echt goed gaan zoeken en dat geldt ook voor bodemgerelateerde musea.
Ze zijn er zeker, maar toch kunnen we ons afvragen: wat is er zichtbaar in beeld of tekst over de voedingswaarde
van onze bodem, over de ruimte die het biedt aan ondergrondse infrastructuur, aan opslag, energie, maar ook over
de ellende van vervuiling?
Waar zijn nog meer van die prachtige verhalen te vinden of om te gaan vertellen, zoals Robert
Macfarlane’s verhaal over ondergrondse schimmelnetwerken in zijn bestseller Benedenwereld?
Om bij deze auteur te blijven: hier is een benedenwereld te winnen.